مردم‌نگاری ایران در یک اطلس



اطلس مردم‌نگاری و مردم‌شناسی ایران به همت پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری حاصل پژوهش‌های صورت گرفته 2دهه پیش در این حوزه تدوین می‌شود. به گزارش ایسنا، علیرضا حسن‌زاده - رییس پژوهشکده مردم‌شناسی - با اعلام این خبر گفت: اطلس مردم‌نگاری در دو قسمت نرم‌افزار و محتوا تهیه می‌شود که تدوین آن در چهار بخش آغاز شده است. به گفته‌ وی، بخش استانی شامل «اطلس مردم‌نگاری سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی» و در بخش موضوعی «اطلس نوروز و یلدا و طب سنتی و مردمی ایرانی» به عنوان فاز نخست تدوین می‌شوند. او «پژوهش‌هایی از قبیل فعالیت‌های میدانی مشترک با اداره کل میراث فرهنگی استان‌های سیستان و بلوچستان و آذربایجان غربی» ،«پژوهشی در مورد میراث فرهنگی اهل کتاب ایران»، «پژوهش پیشه‌های سنتی»، «صنعت بومی ابریشم» و غیره را پروژه‌هایی اعلام کرد که همزمان در مسیر تقویت اطلس مردم‌نگاری شکل گرفته و باعث به‌روز شدن اطلاعات اطلس نیز می‌شود. حسن‌زاده با بیان اینکه در کنار پروژه‌های کاربردی پروژه‌های موضوعی نیز در اطلس اجرایی می‌شوند، بیان کرد: اطلس مردم‌شناسی بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته تدوین می‌شود، اما سعی شده با انجام مطالعات میدانی اطلاعات آن به روز شود . به گفته وی، این اطلس مبتنی بر مطالعات دو دهه اخیر این مرکز است اما در عین حال مطالعات متوقف شده‌ای نیست، به نحوی که حداقل در دو سال اخیر اغلب آنها به‌روز شده‌اند. رییس پژوهشکده مردم‌شناسی با بیان اینکه اطلس مردم‌نگاری و مردم‌شناسی در تمامی استان‌ها تدوین خواهد شد، ادامه داد: این کار گسترده‌ای است که نیازمند زمانی طولانی شاید 10 سال باشد. وی مدخل‌های اطلس مردم‌نگاری ایران را ساختار زیست محیطی و محیط طبیعی، حوزه‌ها و ترکیب‌های فرهنگی و وضعیت‌های اجتماعی، راه‌ها و ارتباطات، زبان، شیوه‌های معیشت، دانش فرهنگی و مردمی، فنون و هنرهای مردمی‌، شیوه‌های عرضه تولیدات، حمل و نقل سنتی، پوشاک، مسکن، بازی‌ها، ورزش، آیین‌ها، ادبیات شفاهی و سوغات اعلام کرد. حسن‌زاده افزود: پوشش گیاهی، منابع آبی، زبان، دین، ازدواج، طلاق، مراکز اقتصادی، راه‌های ارتباطی، زبان‌های قومی، کشاورزی‌، بازارها‌، نوع پوشاک‌، بازی‌های محلی و مدرن، افسانه‌های محلی، ورزش‌های بومی و سنتی از مواردی هستند که در قالب این موضوعات در پژوهش‌های میدانی بررسی می‌شوند . به گفته‌ وی، تمامی این موارد در استان ها بررسی شده و در بانک اطلاعاتی اطلس مردم‌نگاری ذخیره می‌شود. وی با اشاره به همکاری اداره کل استان‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، برای تهیه محتوای اطلس و بانک اطلاعاتی آن بیان کرد :یکی از وظایف مهم پژوهشکده مردم شناسی که در اساسنامه تأسیس شکل‌گیری آن مورد اشاره و تأکید قرار گرفته است؛ تألیف، تدوین و تولید اطلس مردم‌نگاری ایران است که در دستور کار است.